‘Kinderen hebben ‘recht’ om op deze manier te kunnen leren!’
Leerkracht Anne de Vriesschool, Sliedrecht
‘Kinderen hebben ‘recht’ om op deze manier te kunnen leren!’
Leerkracht Anne de Vriesschool, Sliedrecht
SLO:
‘In het onderwijs is behoefte aan méér samenhang in het curriculum. Die wens leeft zowel bij leerkrachten en schoolleiders, als bij onderwijsontwikkelaars, opleiders, onderwijsadviseurs en beleidsmakers. Ook binnen het vervolgtraject van curriculum.nu is samenhang een belangrijk uitgangspunt.
Door samenhang aan te brengen, kun je het onderwijs efficiënter inrichten. Samenhang gaat de overladenheid tegen en biedt ruimte voor scholen om een eigen curriculum vorm te geven. Maar nog belangrijker: wanneer samenhang goed wordt vormgegeven, draagt dit bij aan betekenisvol leren, waardoor de betrokkenheid van leerlingen vergroot.’ https://www.slo.nl/thema/meer/samenhang-primair-onderwijs/ oktober 2020
Onderwijsinspectie:
‘Maak van de aangekondigde reparatie een renovatie.’ https://www.onderwijsinspectie.nl/actueel/nieuws/2021/04/14/benut-crisis-als-unieke-kans-voor-onderwijsrenovatie-om-onderwijs-structureel-te-verbeteren april 2021
‘… stimuleren van samenhang in taalonderwijs, bijvoorbeeld tussen lezen en schrijven, het inzetten van schrijfopdrachten die authentiek en functioneel zijn, integratie met andere vakken en het geven van goede feedback …’ https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/peil-onderwijs/schrijfvaardigheid-einde-sbo/suggesties-voor-het-onderwijs maart 2021
In de Staat van het onderwijs 2016/2017 geeft de Onderwijsinspectie aan dat er sprake is van een jarenlang serieus probleem op het gebied van de onderwijsresultaten. Het jarenlang eenzijdig sturen op smalle cognitieve opbrengsten heeft een omgekeerd effect gehad. Daarnaast heeft het ook een negatief effect gehad op de motivatie van leerlingen, wat de onderwijsinspectie zelf agendeert in de Staat van het onderwijs 2017/2018. Laten we met het Nationaal Programma Onderwijs niet weer in de valkuil stappen van de eenzijdige focus op smalle onderwijsresultaten. Met een daling van die resultaten en van de motivatie tot gevolg. https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2018/04/11/rapport-de-staat-van-het-onderwijs en https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2018/04/11/hoofdlijnen-stelseloverzicht-de-staat-van-het-onderwijs-2018
De nieuwe lijn van de Onderwijsinspectie is dat er sterk vanuit visie geredeneerd wordt. Innovatie wordt toegejuicht. Je kunt zelfs de predicaat excellente school krijgen op basis van een innovatieve en ambitieuze werkwijze. ‘Een Excellente School onderscheidt zich van andere goede scholen op een specifiek gebied, bijvoorbeeld door een innovatief en motiverend onderwijsaanbod of een onderscheidende aanpak bij een specifieke groep leerlingen.’ Innovatie zou dus een belangrijke rol moeten spelen en niet alleen maar reparatie. https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/toezichtkadersaugustus 2017
Curriculum.nu (de nieuw te formuleren kerndoelen):
‘De Onderwijsraad constateerde in 2014 dat het curriculum in de loop der jaren een lappendeken is geworden. Volgens de raad is het onevenwichtig en overladen, zonder samenhang en afstemming tussen de verschillende vakgebieden en onderwijssectoren. Ook de SLO (landelijk kenniscentrum voor curriculumontwikkeling) signaleert in de rapportage ‘leerplan voor het funderend onderwijs voor de toekomst’ (2014) een overladen curriculum, waarbij de samenhang tussen de onderwijsinhoud een stuk beter kan. De Inspectie van het Onderwijs bepleitte in 2019 meer focus in het curriculum en de noodzaak van heldere keuzes over de gezamenlijke doelen.’ https://www.curriculum.nu/waarom/#
Onderwijsraad:
‘Breng samen focus aan in werkzaamheden door prioriteiten te stellen op basis van visie en doelen.’ https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/adviezen/2021/03/25/tijd-voor-focus maart 2021
Kerndoelenboekje (huidige kerndoelen):
‘In de tweede plaats dienen inhouden en doelen zo veel mogelijk op elkaar te worden afgestemd, verbinding te hebben met het dagelijks leven en in samenhang te worden aangeboden. In concreet onderwijs zijn doorgaans doelen uit verschillende hoofdstukken tegelijk van belang. Taal bijvoorbeeld komt voor bij alle vakken. Aandacht voor cultuur is niet beperkt tot het kunstzinnige domein. Omgaan met informatietechnologie geldt voor alle gebieden.’ https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2006/04/28/kerndoelenboekje
KPC:
‘Het is nu belangrijk om kinderen zodanig kennis te laten maken met de kennis van de wereld, dat die de leerling raakt en in een (taal)rijke omgeving wordt aangeboden. Repareren van de tekorten zou nu leiden tot korttijdelijk herstelonderwijs op de basisvakken. Renoveren van het onderwijs zou moeten betekenen dat we kijken naar wat er nu echt toe doet om leerlingen in het PO uiteindelijk kansrijk te laten doorstromen naar het VO.’ https://www.kpcgroep.nl/nieuws/laat-scholen-de-eigen-inkleuring-niet-verliezen/ april 2021
Didactief:
… ‘Maar eenmaal in groep 5 en 6, als het begrijpend lezen steeds belangrijker wordt, ook als voertuig voor andere vakken, vallen de prestaties van deze leerlingen (uit achterstandsgroepen red.) terug. Dat komt niet door hun technisch leesniveau, maar doordat ze onvoldoende contextuele kennis hebben om écht te begrijpen waar de teksten over gaan. Ze missen de algemene kennis, de begrippenkennis, de in de teksten veronderstelde kennis van de wereld die nodig is voor goede prestaties in begrijpend lezen. Want dat is precies de kennis die zij minder vanuit huis meekrijgen dan de leerlingen uit meer kansrijke milieus.’
Wat kun je dan doen als leraar om die kennis te compenseren? Ledoux blijkt de onderzoeksresultaten goed te kunnen vertalen naar handelingsperspectieven zoals dat zo mooi heet. ‘De school moet een wereldoriëntatieschool zijn. Want goed worden in begrijpen wat je leest, is een belangrijke sleutel voor verder succes in het voortgezet onderwijs en verder.’
Een goede school: Leest leerlingen veel voor; Laat leerlingen zelf veel lezen; Bied goed woordenschatonderwijs, Organiseert excursies (vergroot de wereld); Organiseert gastlessen; Biedt films aan en schooljournaal; Organiseert kunstonderwijs; Investeert in leraren, programma’s en schoolleiders. https://didactiefonline.nl/artikel/vergroot-de-wereld-van-je-leerlingen maart 2021
Webcast #ikmaakmijnonderwijs
Bekijk de webcast uitzending van de serie #ikmaakmijnonderwijs over begrijpend lezen met onderwijskundige Jos Cöp.
* Voor alle kerndoelen (2006) van: Oriëntatie op jezelf en de wereld (inclusief burgerschap), Nederlands, Engels, Kunstzinnige oriëntatie (inclusief cultuureducatie)
Er verschijnen regelmatig artikelen over Alles-in-1 in vakbladen of op onderwijswebsites. Een aantal voorbeelden: